Nigdy więcej... przejdź do galerii

Bp Nowowiejski przypominał również, by w tam trudnym i niepewnym czasie zawieruchy wojennej, nie uchylać się od obowiązku pracy: ”W pośród największego zamętu, trwogi, nie przestajmy pracować. Nawet wtedy, gdy owoce pracy naszej wojna niszczyć będzie, nie dajmy się od niej żadnym złym podszeptom oderwać. Każdy dzień niech nas zastaje przy pracy w warsztacie, w polu, wszędzie, gdziekolwiek tego potrzeba wymaga. Praca nasza zbożna, spokojna, niech wzbudza szacunek u przyjaciół i nieprzyjaciół. Niech próżnujących nigdy nie będzie między nami. Praca codzienna, z modlitwą złączona, zapewni nam spokój pożądany i od wielu nieszczęść ochroni.

Drżenie i smutek nas przyjmuje; ale większą jeszcze ufność mamy w Bogu, który do Niego się uciekających i szczerze Go i bliźniego miłujących nigdy nie opuszcza” – napisał w pasterskiej odezwie bp Nowowiejski.

”Wojna wszechświatowa dała się miastu [Płockowi – przyp. red.] dobrze we znaki” – napisał abp. Nowowiejski w monografii historycznej Płocka. „Już w sierpniu 1914 r. oddział wojska niemieckiego z Torunia przyjeżdżał parę razy do Płocka statkiem parowym; kończyło się na zabraniu oręża, jaki mieszkańcy mogli posiadać. A że rozkaz o oddawaniu broni, rozlepiony na ulicach miasta głosił, że śmierć czeka tego, kto rozkazu nie wypełni, więc ze wszystkich stron biedni mieszkańcy znosili do magistratu stare i nowe rewolwery, dubeltówki, zardzewiałe pałasze. Wojska rosyjskie i urzędy oddalały się z Płocka za każdym zbliżaniem Niemców”.

Taki był początek wojny – sierpień 1914 roku, we wspomnieniach i zapiskach bł. abp. Antoniego Juliana Nowowiejskiego.

 

W tekście wykorzystano fragmenty dzieła abp. A.J. Nowowiejskiego ”Płock. Monografia historyczna” (Płock 1930) i „Listy z Tumskiego Wzgórza. Listy Pasterskie oraz wybrane Orędzia, Dekrety i Zarządzenia bł. Abp. Antoniego Juliana Nowowieskiego z lat 1909-1939” (Płock 2008).