W liturgiczną uroczystość rocznicy poświęcenia bazyliki katedralnej w Płocku, 8 listopada, rozpoczął się Rok Jubileuszowy 950-lecia Diecezji Płockiej. Uroczystej Mszy św. w katedrze przewodniczył kard. Grzegorz Ryś, metropolita łódzki, wraz z nim koncelebrowali biskupi z ościennych diecezji i tych, które na przestrzeni wieków powstały z diecezji płockiej. W czasie liturgii kardynał modlił się m.in. słowami:

Dobry Boże wyznajemy, że Ty jesteś Panem historii i nieustannie objawiasz się w niej człowiekowi. Przyjmij nasze modlitwy i daj nam z wiarą patrzeć w przyszłość, która do Ciebie należy.

Była to liturgia sprawowana w intencji Piastów, którzy spoczywają w katedrze, a także w intencji wszystkich, którzy przez wieki sprawowali władzę na terenie diecezji płockiej, kształtując w ten sposób duchowy i materialny obraz północnego Mazowsza i ziemi dobrzyńskiej. To dlatego na tę Eucharystię zostali zaproszeni prezydenci i burmistrzowie miast, starostowie i wójtowie. Wśród nich był Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego. Na uroczystą inaugurację diecezjalnego jubileuszu przybyli przedstawiciele wyższych uczelni, w tym ks. prof. Ryszard Czekalski - rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, i przedstawiciele bratnich Kościołów, a wśród nich bp Maria Jan Opala - biskup naczelny Kościoła Starokatolickiego Mariawitów i proboszcz parafii ewangelickiej w Płocku.

- "Pielgrzymi nadziei – w drodze do Źródła" – te słowa jubileuszowego roku 950-lecia diecezji płockiej przyprowadziły nas do tego miejsca, z którego wytrysnęło źródło wiary dla Mazowsza, ziemi dobrzyńskiej, Kurpiów i tak wielu innych ziem, które od początku istnienia z woli następcy św. Piotra objęła swoim zasięgiem administracja kościelna. Nasza diecezji przez wieki dzieliła się swoim dziedzictwem z innymi diecezjami, m.in.: łomżyńską, łowicką, toruńską, warszawsko-praską, włocławską, drohiczyńską, siedlecką, a nawet lubelską. A to wszystko działo się, bo ludzie promieniowali miłością do Boga i bliźniego, jakby dalej pisali przez wieki Dzieje Apostolskie – mówił na początku liturgii biskup płocki Szymon Stułkowski.

Liturgia inaugurująca diecezjalny jubileusz była sprawowana w 880. rocznicę konsekracji romańskiej katedry przez biskupa Aleksandra z Malonne. Tej rocznicy towarzyszyły wymowne znaki – cenne zabytki ze skarbca katedralnego i Muzeum Diecezjalnego. Sam główny celebrans był ubrany w cenny XVII-wieczny ornat biskupa Karola Ferdynanda Wazy, posłużył się pastorałem biskupa Andrzeja Krzyckiego z XVI w. Do celebracji użyto złotego kielicha księcia Karola Ferdynanda Wazy i puszkę czerwińską z romańską XIII-wieczną czaszą.

– Choć gromadzi nas okoliczność historyczna, to jednak nie jesteśmy na naukowej sesji, tylko na liturgii. Więc słuchamy Bożego słowa, a nie historycznych wykładów. To, co się dzieje między nami, to nie jest historia, lecz aktualny czyn Pana Boga. Bo liturgia jest Bożym słowem i Bożym czynem teraz. I choć punktem wyjścia dla nas jest wydarzenie sprzed 950 laty, to słowo i czyn dotyczą nas. Mają nas one dotknąć i zapalić – mówił kard. Grzegorz Ryś w kazaniu.

Kardynał zwrócił uwagę, że choć historyczne początki diecezji płockiej nie są do końca znane, zaproponował, aby spojrzeć na nie w świetle słowa Bożego i dokumentu papieża św. Grzegorza VII, datowanego na rok 1075.

– Ewangelia opisuje nam proces powstawania tego Kościoła w innych kategoriach. Daje nam inne rozumienie tego, co działo się tutaj 950 lat temu. Ewangelia mówi nam, że tym, który buduje Kościół, jest Jezus Chrystus, oraz że opoką, na której buduje ten Kościół, jest apostoł Piotr. I że temu Piotrowi Pan przekazuje klucze – mówił kaznodzieja.

I kontynuował dalej: – Ta refleksja ewangeliczna jest bardzo odpowiednia do historycznych realiów, które teraz wspominamy, ponieważ powstanie płockiej diecezji łączone jest powszechnie z misją legatów papieskich św. Grzegorza VII, którzy przybyli do Polski w 1075 r., przywożąc ze sobą list papieża do wtedy jeszcze księcia Bolesława Śmiałego. W wyniku działań owych legatów powstała diecezja w Płocku. Możemy więc powiedzieć, że Pan Jezus zbudował ten Kościół na opoce, którą jest Piotr, na papieskiej inicjatywie. To jest bardzo mocno podkreślone w źródłach; o wiele bardziej, niż w przypadku gnieźnieńskiej metropolii i pozostałych biskupstw, które powstały wcześniej. Tam źródła bardzo podkreślają w tym zakresie aktywność cesarza Ottona III, natomiast tu mówią, że to papież, święty papież Grzegorz VII – mówił kardynał.

Odwołując się do historycznego dokumentu z 1075 r., kaznodzieja mówił: – Chciałbym, żebyśmy zapamiętali wszyscy, co znaczy "zbudować Kościół" w świetle słów papieża Grzegorza VII: "Skierowaliśmy do was naszych legatów, aby omówili z wami sprawy dotyczące urzędu kościelnego i budowy Ciała Chrystusowego, którym jest zgromadzenie wiernych...". Kościół to urząd, zgromadzenie i Ciało Chrystusa – akcentował metropolita łódzki. – Ten projekt budowy, który papieża zalecał 950 lat temu, jest niesłychanie trafny i aktualny dzisiaj. On mówi: budujcie z Piotrem: tak, trzeba to dzisiaj bardzo podkreślać. To z papieżem, nie obok niego czy przeciw niemu, ale z Piotrem, któremu dziś na imię Franciszek, trzeba szukać dróg odnowy Kościoła. A potem trzeba "budować urząd i zgromadzenie, które jest Ciałem". (…) Ta liturgia jest pełna pięknych rzeczy, bo one tu są, bo to jest wasze dziedzictwo. Ale te cenne rzeczy nie mają jednej zdolności, którą każdy z was ma, i macie między sobą, a jest to zdolność do miłości – podkreślał kardynał, zwracając uwagę, jak ważne jest budowanie relacji we wspólnocie Kościoła. I zakończył swe kazanie pytaniem:

Kościół nie jest prostą sumą wiernych, Kościół jest jakimś eklezjalnym "my". Jakie jest to "my", którą definiuje Kościół płocki? Jeśli znacie tę odpowiedź, jeśli będziecie ją na nowo odkrywać, to będzie na nowo odkrywać i budować Kościół, który naprawdę jest Ciałem.

W czasie uroczystości bp Mirosław Milewski odczytał dekret Penitencjarii Apostolskiej o nadaniu odpustów, które można uzyskać pod zwykłymi warunkami od 8 listopada 2024 r. do 6 stycznia 2026 r., czyli w czasie trwania Roku Jubileuszowego 950-lecia Diecezji Płockiej. Wierni otrzymają odpust, jeśli nawiedzą bazylikę katedralną, którekolwiek z sanktuariów diecezjalnych lub świątynię wskazaną przez biskupa płockiego, i będą tam uczestniczyć w nabożeństwach sprawowanych z okazji jubileuszu lub przynajmniej przez odpowiedni czas poświęcą się pobożnym rozmyślaniom i zakończą je Modlitwą Pańską, wyznaniem wiary oraz wezwaniem Najświętszej Maryi Panny.

Z racji jubileuszu diecezji Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego, uhonorował diecezję płocką medalem Pro Masovia.

Biskup płocki z kolei zaprosił do udziału w komitecie honorowym jubileuszu osoby, które pełnią ważne funkcje w życiu społecznym na terenie diecezji: Adama Struzika , Piotra Całbeckiego – marszałka województwa kujawsko-pomorskiego, Andrzeja Nowakowskiego – prezydenta miasta Płocka, i Leonarda Sobieraja – dyrektora Muzeum Mazowieckiego w Płocku.

Na tę wyjątkową liturgię na ołtarzach katedry umieszczono cenne relikwiarze z drzewa Krzyża Świętego, św. Stanisława Kostki i św. Andrzeja Boboli, a także hermy św. Walentego i św. Urszuli, XVII-wieczny ołtarzyk koralowy z Chrystusem Zmartwychwstałym oraz kielich mszalny księcia Konrada Mazowieckiego. W Kaplicy św. Zygmunta wystawiono także obraz Jana Moniuszki, przedstawiający nadanie herbu Kapitule Katedralnej Płockiej przez cesarza Maksymiliana I. W szczególnych miejscach katedry, naznaczonych historią: w Kaplicy Królewskiej i św. Zygmunta, przy tablicy upamiętniającej martyrologium duchowieństwa diecezji płockiej w czasie II wojny światowej i przy pomniku papieża Jana Pawła II przed katedrą wartę honorową zaciągnęli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego Płockiego Uniwersytetu Ludowego im. 4. Pułku Strzelców Konnych.

Mszę św. uświetnił śpiew chóru Pueri et Puelle Cantores Plocenses, pod kierunkiem Anny i Wiktora Bramskich oraz Kwintet Katedralny Canzona, pod kierunkiem dr. Andrzeja Sumlińskiego.