Płock. Hołd i pamięć

Obchody 18 sierpnia na cmentarzu garnizonowym odbyły się z udziałem specjalnych gości: przedstawiciela ambasadora Francji oraz wyjątkowo licznej reprezentacji rodzin dawnych obrońców Płocka 1920 r. - Z dumą mówimy o wielkim zaangażowaniu mieszkańców miasta różnych wyznań i narodowości, w tym harcerzy, kobiet, marynarzy Flotylli Wiślanej, wojska pod dowództwem mjr Janusza Mościckiego. Wśród nich wspominamy Tatarski Pułk Ułanów, Pułk Strzelców Podhalańskich, dwie kompanie Słuckiego Pułku Strzelców, dwie kompanie Kowieńskiego Pułku Piechoty, żandarmerię wojskową oraz baterię artylerii konnej i ciężkiej - mówiła współprowadząca uroczystości Joanna Banasiak.

- Chcemy dziś po raz kolejny, jak co roku, w tym lesie białych krzyży powiedzieć, że pamiętamy i będziemy pamiętać. Z ich krwi wyrosła Rzeczpospolita. To oni zapisali jedną z najpiękniejszych kart nie tylko wojny polsko-bolszewickiej, nie tylko historii Płocka, ale także historii Polski - mówił o płockich obrońcach roku 1920 prezydent miasta Andrzej Nowakowski.

Modlitwę na cmentarzu poprowadzili ks. Stefan Cegłowski, kapelan płockich środowisk kombatanckich, oraz Zbigniew Żuk, imam muzułmański, krewny Władysława Żuka, ułana Pułku Tatarskiej Jazdy.

Podczas ceremonii złożono kwiaty i uczczono poległych walczących w obronie ojczyzny apelem poległych, a także salwą honorową w wykonaniu członków Bractwa Kurkowego.

Po południu hołd obrońcom Płocka, którzy walczyli na wodach Wisły, oddali płoccy wodniacy. Na czele ze statkiem "Marianna" Żeglugi Płockiej poszczególne jednostki zrobiły rundę honorową od mostu Legionów Piłsudskiego do miejsca, w którym uszkodzony przez ostrzał wroga osiadł na mieliźnie statek uzbrojony "Stefan Batory". Tam po stu latach w nurtach rzeki złożono dwa wieńce.

Płockie placówki kultury przygotowały okolicznościowe wystawy. Jedną z nich można oglądać od 17 sierpnia w Książnicy Płockiej. To ekspozycja o "naznaczonej historią" rodzinie Tadeusza Jeziorowskiego - w Płocku zapamiętanego jako młodziutkiego Tadzia, bohaterskiego harcerza, odznaczonego Krzyżem Walecznych, który zginął podczas kampanii wrześniowej 1939 r. jako pilot - porucznik Wojska Polskiego.

- U nas o Tadeuszu mówi się prostu Tadzio. Nie tytułujemy go po stopniach harcerskich, wojskowych. On jest naszym przyjacielem, on żyje zawsze w świadomości całej rodziny. To był najpierw chłopiec, który poszedł na barykady, potem był normalnym, trochę niepokornym urwisem, a zginął tragicznie, zginął przy obronie Łodzi - tak mówił o jednym z najmłodszych bohaterów obrony Płocka jego bratanek Zbigniew Jeziorowski, który skrzętnie zbiera pamiątki rodzinne.

W Muzeum Mazowieckim z kolei już otwarta jest wystawa zatytułowana "1920. Malarstwo. Fotografia", na której prezentowane są obrazy wypożyczone z Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Historii Miasta Krakowa i Muzeum Diecezjalnego w Toruniu, a także dzieła pochodzące ze zbiorów własnych. Na ekspozycji można zobaczyć m.in. "Cud nad Wisłą" Jerzego Kossaka, portret Józefa Piłsudskiego Wojciecha Kossaka czy "Szarżę" Jerzego Hulewicza. Jest także 150 fotografii ze zbiorów Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie przedstawiających frontową historię polskich żołnierzy, m.in. sceny batalistyczne, uzbrojenie armii, jeńców, pogrzeby poległych. Swoją premierę wystawową mają także fotografie frontowe wykonane przez płocczanina Lecha Rościszewskiego. Dodatkową atrakcją tej wystawą jest prezentacja hologramów bohaterów wojny polsko-bolszewickiej.

Jeszcze do 23 sierpnia można oglądać wystawę o Płocku 1920 r. prezentowaną na dziedzińcu Płockiej Galerii Sztuki. Na planszach można zobaczyć m.in. reprodukcje fotografii i wycinki z gazet, opatrzone komentarzem historyka Michała Kacprzaka, przybliżające tamten Płock, najazd bolszewicki, obronę i jej skutki.