Przewodniczka do Bożego Narodzenia

Tradycja mówi, że najchętniej modlono się tu słowami "Pod Twoją obronę". Kroniki potwierdzają, że był to szczególny zwyczaj sanktuarium. U zakonników bernardynów w Przasnyszu pielgrzymi zamawiali odśpiewanie tej właśnie modlitwy, która nieraz wręcz do późnego wieczora rozbrzmiewała przed obrazem.

Obraz, w jednym z najważniejszych sanktuariów diecezji płockiej, jest związany z jej głównym patronem – św. Stanisławem Kostką. Paweł Kostka, wstrząśnięty śmiercią swego brata, radykalnie zmienił życie i poświęcił je służbie dla innych. Za pozwoleniem papieża Sykstusa V sprowadził do Przasnysza bernardynów. Dla nich zbudował kościół i klasztor. Około 1607 r. ufundował dla kościoła kopię rzymskiego wizerunku Salus Populi Romani – Obrończyni Ludu Rzymskiego.

Kult Madonny zaczął się rozwijać, odkąd przy kaplicy Matki Bożej, gdzie umieszczono obraz, a która nosiła wcześniej tytuł św. Anny, w 1651 r. powstało Bractwo Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Bernardyni wprowadzili wówczas uroczyste obchody grudniowego święta wraz z oktawą. Zwyczaj ten liczy więc sobie już ponad 350 lat.

Przed wizerunkiem Madonny z Dzieciątkiem składano różne przysięgi i śluby. W 1744 r. powstało tam również bractwo różańcowe. Koronacji wizerunku w 1977 r. dokonał bp Bogdan Sikorski.

Twarz Maryi na obrazie jest młoda i pełna słodyczy, jej oczy patrzą z wielkim spokojem, usta lekko się uśmiechają, a postać jest pełna spokoju i dostojeństwa. Na płaszczu, nad czołem widnieje znak krzyża, a na wysokości prawego ramienia – gwiazda. To symbol Jej dziewictwa i czystości. Dłonie Maryi są splecione jakby w geście modlitwy. Z kolei Dzieciątko jest bardziej ożywione: prawą rączką błogosławi, a lewą podtrzymuje kulę – jest to symbol władzy nad światem. Wreszcie po obu stronach obrazu są widoczne dwie grupki aniołów adorujących Matkę i Syna.

Przasnyski wizerunek miał koronować kard. Stefan Wyszyński, ale z powodu złego stanu zdrowia nie mógł tu przybyć. Dlatego papieskie korony 18 września 1977 r. nałożył ówczesny biskup płocki Bogdan Sikorski. Wizerunek jest pierwszą na polskich ziemiach kopią słynnej ikony Salus Populi Romani. To na podstawie tego obrazu wykonywano późniejsze kopie.