Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw ma zwrócić uwagę na potrzeby i prawa pokrzywdzonych. W tym czasie można skorzystać z bezpłatnych porad i informacji udzielanych m.in. przez prawników czy psychologów.
W Ciechanowie, Gostyninie, Makowie Mazowieckim, Rypinie, Żurominie, Płocku i Mławie bezpłatną poradę świadczą prawnicy, policjanci, psycholodzy, kuratorzy sądowi, nawet komornicy.
Celem Niebieskiego Tygodnia jest pomoc osobom, które zostały skrzywdzone w wyniku przestępstwa, i nie wiedzą, co dalej robić, gdzie i do kogo się zwrócić o pomoc. Akcja jest jednocześnie sygnałem dla osób pokrzywdzonych, że nie są same, a ich trudnym życiowym problemem może zająć się interdyscyplinarna grupa specjalistów.
Zjawisko przemocy domowej jest jednym z najtrudniejszych problemów społecznych, bo odwołuje się do relacji z bliskimi. Najczęściej zauważalna jest w rodzinie, powodowana przez złe relacje, trudną sytuację socjalną i ekonomiczną rodziny. Wielokrotnie ofiarami przemocy domowej stają się kobiety oraz dzieci. Książki interwencyjne policji ciągle wskazują na nasilające się częstotliwości występowania przemocy, a także liczby osób dotkniętych przemocą czy agresją. Konsekwencje przemocy ponoszą wszyscy uczestnicy takich sytuacji. Ofiary przeżywają trudne emocje i uczucia - poczucie poniżenia i upokorzenia, wstyd, lęk, rozpacz i smutek.
- Wiele osób nie chce rozmawiać, krępuje się, wstydzi, a nawet odczuwa lęk. Przychodzą, ale nie wiedzą do końca, jakie prawa im przysługują i co mogą zrobić - mówi mł. insp. Grzegorz Grabowski, komendant powiatowy policji w Ciechanowie. - Po takich rozmowach bardzo często zmienia się ich postawa. Ci ludzie uzyskują informację. Nazywamy dane czynności po imieniu, uświadamiamy im, że przemoc i wiele sytuacji, które dochodzą do pewnego momentu, mogą mieć charakter przestępczy; czy to przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, to właśnie taka sytuacja ma charakter przestępstwa. W takich osobach zazwyczaj zmienia się podstawa wobec sprawcy. Wiedzą już, jakie mają prawa i jakie kroki mogą czynić, aby temu zarazić - wyjaśnia.
Wiele osób wstydzi się mówić o swoich problemach, boi się zgłosić dany problem, a także nie ma świadomości, jaką pomoc może uzyskać. - Większość osób, które korzystają z porad w czasie Niebieskiego Tygodnia, to ludzie dotknięci problemami alkoholowymi - mówi mł. insp. Grzegorz Grabowski. - Jeśli chodzi o uczniów, to oni zazwyczaj zgłaszają swój problem bezpośrednio lub za pośrednictwem nauczycieli i pedagogów szkolnych. Najczęściej ich sytuacje dotyczą związku z internetem, nieodpowiednich słów czy obrazów lub uporczywego nękania osób - dodaje kom. Grabowski.
- Osoby, które nas odwiedzają, otrzymują informacje, jak stawiać czoła przemocy, jakie prawa mają i jak mogą je wykorzystywać. Jak również, czy zachowanie, które jest przez nich opisywane, jest zgodne z normami. Każdy przypadek jest inny, często potrzebna jest również pomoc psychologiczna. Chcemy, aby po takim zdarzeniu każda osoba mogła zacząć normalnie funkcjonować w otoczeniu i uniknąć takich sytuacji w przyszłości - zaznacza mł. insp. Grabowski.
Obecnie w procedurze niebieskiej karty funkcjonują zespoły interdyscyplinarne, które działają przy każdym ośrodku pomocy społecznej lub gminnym ośrodku pomocy. Są to takie grupy, w których skład wchodzą zarówno pracownicy MOPS-u czy GOPS-u, jak i pielęgniarki czy pedagodzy szkolni. - Kiedy policjanci podejmujący interwencje dostrzegają przesłanki do wdrożenia niebieskiej karty, to mogą uruchomić jej założenie w chwili interwencji. Takie uruchomienie może nastąpić zarówno przez policjantów, jak i przez pedagoga szkolnego, nauczyciela, jeśli tylko dostrzeże lub stwierdzi on, że osoba nieletnia jest dotknięta taką przemocą i widzi obrażenia ciała. Najczęściej dotyczy to dzieci - akcentuje kom. Grabowski.
W roku 2015 w powiecie ciechanowskim założono ich 176, natomiast w 2014 - 187. W sumie od kilku lat ta liczba jest bardzo zbliżona. - Warto zwrócić uwagę, że w tych 176 kartach około 10 proc. powtarza się. Jeśli ktoś przy pierwszej interwencji ma założoną niebieską kartkę i pojawia się kolejna, to policjanci od nowa sporządzają niebieską kartę, tzw. dodatkową. Jest to wtedy konkretny sygnał dla zespołu interdyscyplinarnego, który powołany jest oddzielnie dla każdej konkretnej sytuacji. W ramach tego zespołu tworzone są grupy robocze do zbadania danego przypadku z niebieskiej karty. Cała procedura ma doprowadzić do złagodzenia konfliktu czy problemu - tłumaczy kom. Grabowski.
Osoby pokrzywdzone przestępstwem zawsze będą mogły uzyskać pomoc psychologiczną. Niezależnie od dyżurów pełnionych w Ośrodkach Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem, na terenie kraju - dzięki współpracy podmiotów zaangażowanych w obchody Tygodnia Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem - będą organizowane dodatkowe dyżury specjalistów. - Ważne, aby ci, którzy doświadczyli przemocy lub jej doświadczają, nie czuli się osamotnieni, zagubieni i bezradni. Dlatego nie warto ukrywać tego, o czym trudno czasem jest porozmawiać, warto więc otworzyć się na proponowaną pomoc - zachęca komendant.
Lista podmiotów, w których można uzyskać niezbędne informacje, i ich adresy znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz na stronie www.pokrzywdzeni.gov.pl. Akcja jest związana z obchodzonym 22 lutego Międzynarodowym Dniem Ofiar Przestępstw. Ma on służyć przypominaniu o trudnej sytuacji ofiar przestępstw i ich rodzin.
Agnieszka Otłowska