Przed obrazem, który ufundował brat św. Stanisława Kostki, Paweł, wielu prosi o zdrowie, o pracę, za dzieci, o nawrócenie - takie są najczęstsze intencje modlitw zapisanych i zostawionych przy kaplicy Matki Bożej, mówią pasjoniści z Przasnysza.
Na jednym z klęczników przed kaplicą cudownego obrazu ktoś napisał: "Tu prosiłam i zostałam wysłuchana". Od niemal 400 lat modlitwy wciąż prowadzą ludzi do Niepokalanej Przewodniczki z Przasnysza.
Tradycja mówi, że najchętniej modlono się tu słowami "Pod Twoją obronę". Kroniki potwierdzają, że był to szczególny zwyczaj sanktuarium: u zakonników bernardynów pielgrzymi zamawiali odśpiewanie tej właśnie modlitwy, która nieraz wręcz do późnego wieczora rozbrzmiewała przed obrazem.
Kult zaczął się rozwijać, odkąd przy kaplicy Matki Bożej, gdzie umieszczono obraz, a która nosiła wcześniej tytuł św. Anny, w 1651 r. powstało Bractwo Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Bernardyni wprowadzili wówczas uroczyste obchody grudniowego święta wraz z oktawą. Zwyczaj ten liczy więc sobie już ponad 350 lat.
To przed wizerunkiem Madonny z Dzieciątkiem składano różne przysięgi i śluby. W 1744 r. powstało tam również bractwo różańcowe. Koronacji wizerunku w 1977 r. dokonał bp Bogdan Sikorski.
Obraz, w jednym z najważniejszych sanktuariów diecezji płockiej, jest związany z jej patronem – św. Stanisławem Kostką.
Paweł Kostka, wstrząśnięty śmiercią swego brata, radykalnie zmienił życie i poświęcił je służbie dla innych. Za pozwoleniem papieża Sykstusa V sprowadził do Przasnysza bernardynów. Dla nich zbudował kościół i klasztor. Około 1607 r. ufundował dla kościoła kopię rzymskiego wizerunku Salus Populi Romani – Obrończyni Ludu Rzymskiego.
Twarz Maryi na obrazie jest młoda i pełna słodyczy, jej oczy patrzą z wielkim spokojem, usta lekko się uśmiechają, a postać jest pełna spokoju i dostojeństwa. Na płaszczu, nad czołem widnieje znak krzyża, a na wysokości prawego ramienia – gwiazda. To symbol Jej dziewictwa i czystości. Dłonie Maryi są splecione jakby w geście modlitwy. Z kolei Dzieciątko jest bardziej ożywione: prawą rączką błogosławi, a lewą podtrzymuje kulę – jest to symbol władzy nad światem. Wreszcie po obu stronach obrazu są widoczne dwie grupki aniołów adorujących Matkę i Syna.
Uroczystości odpustowe ku czci Niepokalanego Poczęcia NMP trwają w sanktuarium od 7 do 15 grudnia. O godz. 17 są odprawiane Nieszpory, Msza św. i procesja eucharystyczna. Sanktuarium Matki Bożej Przasnyskiej zostało ustanowione przez bp. Piotra Liberę kościołem jubileuszowym w Roku Świętym Miłosierdzia.
ks. Włodzimierz Piętka