W świętych progach

Tak każe bardzo stara i czcigodna tradycja, aby pasterze Kościołów partykularnych odwiedzili Rzym, następcę św. Piotra i modlili się na grobach Apostołów Piotra i Pawła nawiedzając cztery papieskie bazyliki.

Tak przewiduje Kodeks Prawa Kanonicznego w kanonie 399 §1: ”Biskup diecezjalny obowiązany jest co pięć lat przedstawiać papieżowi sprawozdanie o stanie powierzonej sobie diecezji, według formy i w czasie określonym przez Stolicę Apostolską”.

- To swoistego rodzaju instytucja Kościoła katolickiego. Dla nas to okazja, aby dosłownie ”u progów apostolskich” ukazać, czym żyjemy – mówi bp Piotr Libera, który od 1 do 8 lutego składa w Watykanie wizytę ad limina apostolorum.

To pierwsza wizyta biskupów polskich u papieża Franciszka. Biskupi są podzieleni na pięć grup, które kolejno spotykają się w watykańskich kongregacjach i z samym papieżem.

Tradycja tych wizyt jest bardzo długa – zwraca uwagę ks. prof. Wojciech Góralski, wybitny znawca prawa kanonicznego. – Zdaniem niektórych historyków prawa, pierwszą taką wizytę złożył św. Paweł w Jerozolimie św. Piotrowi. Jak dowiadujemy się z Listu do Galatów, ich spotkanie trwało 15 dni. Terminu: wizyta ad limina apostolorum przez długi czas używano w stosunku do wszystkich pielgrzymów przybywających do grobów apostolskich. W 743 roku papież Zachariasz na synodzie rzymskim po raz pierwszy termin ten zacieśnił tylko do wizyt biskupich w Rzymie. Jednak później znowu termin ten miał szerokie znaczenie i dotyczył wszystkich pielgrzymów nawiedzających groby świętych Piotra i Pawła. W 1585 roku papież Sykstus V określił, że taką wizytę będą składali biskupi diecezjalni co trzy lata. Praktykę tę potwierdził papież Benedykt XIV w 1740 roku. Kongregacja konsystorska, dziś zwana kongregacją ds. biskupów, w 1909 roku określiła, że biskupi z Europy powinni składać takie wizyty co 5 lat, zaś spoza Europy – co 10 lat. W 1975 roku ta sama kongregacja określiła, że wizyty ad limina mają się odbywać według porządku regionów kościelnych – wyjaśnia ks. prof. Góralski.

Sens tej wizyty w Rzymie wyjaśnia również dyrektorium kongregacji biskupów z 1988 roku, w którym zapisano, że papież chce pomóc biskupom w rozwiązywaniu problemów w świecie. Wizyta jest również wzbogacaniem posługi biskupa Rzymu. Jan Paweł II powiedział, że spotkania z biskupami są ”wspólnotą i dialogiem duszpasterskim”, a Benedykt XVI w jednym z przemówień do biskupów zwrócił uwagę, że ”są one cenną wymianą myśli papieża z biskupami. Tu spotyka się centrum z peryferiami i umacnia się jedność”.