Nowy Numer 16/2024 Archiwum

Nasze wojenne rany

Zburzone, zniszczone i zamknięte kościoły, utracone dzieła sztuki to materialny wymiar dramatu II wojny światowej, który 83 lata temu dotknął diecezję płocką. Straty te jednak da się naprawić. Nie da się tego zrobić w przypadku ofiar duchownych i świeckich, w tym dwóch biskupów z Płocka, zesłanych do obozu w Działdowie.

Ks. prof. Michał Marian Grzybowski opracował kilka lat temu wykaz kościołów, które zostały zamknięte, bądź zamienione na obiekty innego przeznaczenia albo zburzone w czasie wojny. Dziś, gdy nasze świątynie pięknieją, tamtych ran już się nie pamięta, ale były one często materialnym śladem o wiele większych i boleśniejszych ran, bo tylu przecież duchowych i świeckich cierpiało i ginęło. Już na pierwszy rzut oka przy wielu parafiach poniżej podanych powtarza się ta sama data: "7 marca 1941 r." i stwierdzenie: "kościół zamknięty". Wtedy abp Nowowiejski i bp Wetmański wraz z grupą księży z ówczesnego powiatu płockiego zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Działdowie, a kościoły właśnie zamknięto. W ten smutny bilans z lat 1939-45 zostały włączone kościoły, które wówczas należały do diecezji płockiej. A przecież zniszczone kościoły to tylko jeden z wymiarów ogromnych strat, które wówczas poniosła diecezja płocka.

1. Płock. Katedra - uszkodzona 5 września '39 r., nieczynna od lutego 1941 r.
2. Płock. Stanisławówka - kościół nieczynny od lutego 1941 r.
3. Płock. Św. Jana Chrzciciela - kościół nieczynny od 7 lutego 1941 r., zamieniony na skład rzeczy wojskowych.
4. Płock. Radziwie - od 19 lutego 1941 r. kościół zamieniono na skład zboża i cementu.
5. Biała k. Płocka - kościół zamknięty od marca 1941 r.
6. Bielsk - kościół zamknięty od 1941 r.
7. Blichowo - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
8. Bodzanów - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
9. Bonisław - kościół spłonął w 1942 r. od uderzenia pioruna
10. Borkowo - Niemcy zamienili kościół na warsztaty.
11. Bulkowo - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r., kościół drewniany w 1942 r. rozebrano. Część drewna Niemcy wykorzystali do zbudowania szubienicy na rynku w Bodzanowie.
12. Ciachcin - kościół zamknięty od 6 marca 1941 r.
13. Czerwonka - w 1944 r. kościół poniósł znaczne straty.
14. Dąbrowa - w Bońkowie Kościelnym Niemcy zamienili kościół na magazyn.
15. Dobrzyków - kościół zamknięty od 1941 r.
16. Dobrzyń n. Drwęcą - kościół zamknięty od 1940 r.
17. Dobrzyń n. Wisłą - kościół przez jakiś czas zamieniono na magazyn.
18. Dulsk - kościół zamknięty od października 1939 r.
19. Duninów - kościół zamknięty od 1940 r.
20. Dzierzgowo - kościół uległ poważnym zniszczeniom.
21. Dzierżenin - kościół został znacznie zniszczony w 1944 r.
22. Gąbin - kościół zamknięto w 1940 r., rozebrano w 1942 r.
23. Gostynin - kościół rozebrany przez Niemców w latach 1941-42.
24. Gozdowo - kościół zamknięty od czerwca 1942 r.
25. Imielnica k. Płocka - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
26. Janowo - kościół zamknięty od listopada 1941 r.
27. Korzeń - kościół zamknięty od 1941 r.
28. Łęg - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
29. Łętowo - kościół zamknięty od marca 1941 r.
30. Maków Mazowiecki - kościół farny został poważnie uszkodzony w 1944 r.
31. Miszewko Strzałkowskie - kościół zamknięty od 1942 r.
32. Mława. Święta Trójca - w 1945 r. bomby poważnie uszkodziły kościół.
33. Mława. Wólka - prawie wykończony, murowany kościół Niemcy rozebrali, a materiał przeznaczono na budowę bloków mieszkalnych.
34. Mokowo - kościół był zamknięty.
35. Okalewo - Niemcy zamienili kaplicę na magazyn.
36. Osmolin - kościół zamknięty od 1941 r.
37. Pacyna - kościół zamknięty od 1940 r.
38. Pawłowo - kościół był zamknięty, a na terenie parafii urządzono niemiecki poligon wojskowy.
39. Płoniawy - w Krzyżewie Niemcy zniszczyli kaplicę filialną.
40. Pokrzywnica - nowy, murowany kościół został całkowicie zniszczony w 1944 r.
41. Pomiechowo - kościół został znacznie zniszczony w 1939 r.
42. Poręba - w 1944 r. kościół bardzo ucierpiał.
43. Proboszczewice - kościół zamknięty od marca 1941 r.
44. Przasnysz - kościół ojców pasjonistów, po wywiezieniu zakonników do obozu koncentracyjnego w Działdowie, zamieniono na magazyn.
45. Radzanowo k. Płocka - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
46. Rokicie - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
47. Różan - w 1939 r. i w 1944 r. kościół poniósł znaczne straty.
48. Sanniki - kościół zamknięty od sierpnia 1940 r.
49. Siecień - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
50. Sieluń - kościół został doszczętnie zniszczony w 1944 r.
51. Sikórz - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
52. Skępe - kościół zamieniono na magazyn.
53. Słupia - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
54. Słupno - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
55. Smogorzewo - kościół zniszczono w 1944 r.
56. Sobowo - kościół zamknięty od 1941 r.
57. Soczewka - kościół zamknięty od 26 sierpnia 1941 r.
58. Sokołów - kościół zamknięty w 1940 r.
59. Solec - kościół zamknięty w 1940 r.
60. Strzygi - kościół był zamknięty.
61. Suserz - kościół zamknięty w 1940 r.
62. Sypniewo - w 1944 r. Niemcy rozebrali murowany kościół.
63. Szczawin - kościół zamknięty w 1940 r.
64. Szelków - Niemcy zniszczyli całkowicie kościół w 1944 r.
65. Szwelice - kościół został zniszczony podczas działań wojennych w 1944 r.
66. Trębki - kościół zamknięty w 1940 r.
67. Trzepowo k. Płocka - kościół zamknięty od 1941 r.
68. Węgrzynowo - w 1942 r. Niemcy rozebrali murowany, niedokończony jeszcze kościół, a materiał przeznaczyli na budowę bloków w Makowie Mazowieckim.
69. Winnica - w 1944 r. kościół został znacznie uszkodzony.
70. Wyszków - kościół został bardzo uszkodzony w 1939 r.
71. Zagroba - kościół zamknięty od 7 marca 1941 r.
72. Zakroczym - kościół został spalony we wrześniu '39 r.
73. Zambski - kościół został bardzo zniszczony w czasie walk nad Narwią w 1944 r.
74. Zaręby - kościół zamknięty od listopada 1941 r.
75. Zegrze - kościół garnizonowy zniszczyli Niemcy w 1944 r.
76. Zyck - kościół zamknięty od 1941 r.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy