O franciszkanach w Przasnyszu

Autorem pracy "Bernardyni przasnyscy w XVIII wieku. Analiza biograficzno-prozopograficzna", która ukazała się nakładem wydawnictwa Bernardinum w Pelplinie, jest dr Maciej Stawiski z Torunia. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół dziejów prowincji wielkopolskiej zakonu bernardynów oraz XVIII-wiecznej społeczności katolickiej Torunia. Napisał również m.in. monografie naukowe poświęcone bernardynom w Bydgoszczy i Świeciu.

Książka dotycząca przasnyskiego konwentu została napisana na podstawie źródeł rękopiśmiennych znajdujących się w Archiwum Prowincji oo. Bernardynów w Krakowie, Archiwum Archidiecezjalnym Warszawskim, Archiwum Diecezjalnym w Płocku, Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu, Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej, Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu i Bibliotece Jagiellońskiej.

W monografii zebrano wiedzę historyczną o klasztorze i o konkretnych zakonnikach, którzy tworzyli ów konwent. Autor prezentuje w niej m.in. biogramy przasnyskich bernardynów: gwardianów, wikariuszy, kaznodziejów, spowiedników, profesorów szkoły retoryki. Maciej Stawiski przeanalizował ich pochodzenie oraz przebieg drogi w zakonie, aby następnie, w oparciu o zebrany materiał biograficzny, przedstawić zakonników jako zbiorowość, opisując ich pochodzenie społeczne i etniczne oraz geograficzne, wykształcenie, modele kariery, nadawane tytuły, aktywność intelektualną, średnią długość życia, stopień powiązania z innymi klasztorami oraz znaczenie klasztoru w prowincji zakonnej. Co ciekawe, przytłaczającą większość stanowili zakonnicy wywodzący się spośród mieszczan, stosunkowo liczni byli przedstawiciele stanu szlacheckiego, bardzo mało było natomiast chłopów. Maciej Stawiski zwrócił także uwagę, że przasnyski klasztor był w XVIII w. ośrodkiem kształcenia bernardynów ze szkołą retoryki. Przez pewien czas funkcjonowało tam także studium filozofii. Ważnym, choć bolesnym wydarzeniem, które znalazło odzwierciedlenie w dokumentach, była epidemia dżumy. Nie oszczędziła ona przasnyskiego konwentu. Na przełomie lipca i sierpnia 1708 r. zmarło na nią aż 9 bernardynów.

Wśród obecnych na spotkaniu byli o. Wiesław Wiśniewski, przeor przasnyskiego klasztoru ojców pasjonistów i proboszcz parafii św. Stanisław Kostki, oraz br. Grzegorz Filipiuk, kapucyn z Zakroczymia.

Warto przypomnieć, że przasnyski klasztor bernardynów został ufundowany w 1588 r. z inicjatywy brata św. Stanisława Kostki - Pawła. Bernardyni przebywali w nim do 1867 r., kiedy władze carskie usunęły ich za wspieranie powstania styczniowego.