Wracają z niepamięci

Podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim rodzinom pomordowanych wręczono noty identyfikacyjne.

– Do samego końca byli wierni złożonej przysiędze, walczyli o wolną i suwerenną Polskę – mówił o żołnierzach polskiego podziemia niepodległościowego prezydent Andrzej Duda. - Przez akt pochówku nie przywracamy im godności – bo oni ją zawsze mieli – ale przywracamy godność Polsce. Wreszcie ich odnajdujemy, choć prawie 30 lat minęło, odkąd zrzuciliśmy okowy ustroju, który ich zamordował. Jakie mamy wobec nich zobowiązanie? Każdego dnia starać się budować taką Polskę, o jakiej oni marzyli: silną, suwerenną, niezależną, dumną – akcentował prezydent.

– W tych twarzach, w losach tych osób, zawarta jest dramatyczna historia Polski w połowie XX wieku – dodał prezes IPN dr Jarosław Szarek.

Szczątki dwóch żołnierzy antykomunistycznego podziemia niepodległościowego z północnego Mazowsza: Ignacego Długołęckiego, ps. "Jerzy" i Jana Kmiołka ps. "Wir", zostały odnalezione w wyniku prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN w terenie kwatery "Ł" Cmentarza Powązkowskiego w Warszawie.

Ignacy Długołęcki, ps. "Jerzy" urodził się 30 lipca 1928 r. w Starej Wieś w pow. ostrołęckim. W sierpniu 1947 r. wstąpił w szeregi Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, dołączając do oddziału Witolda Boruckiego ps. "Dąb", który działał na terenie powiatów przasnyskiego i makowskiego. Brał udział w akcjach zbrojnych na posterunki MO oraz przeciwko funkcjonariuszom UB. 7 lipca 1948 r. w trakcie starcia z oddziałem wojska w okolicy wsi Jaciążek w pow. makowskim ranny dostał się w ręce komunistycznej bezpieki. 23 grudnia 1948 r. został skazany na karę śmierci, którą wykonano 5 marca 1949 r. w więzieniu mokotowskim.

Jan Kmiołek, ps. "Wir", urodził się 22 lutego 1919 r. w Rząśniku w pow. wyszkowskim. Od 1941 r. działał w strukturach Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej w obwodzie Pułtusk, gdzie pełnił funkcję łącznika między organizacjami konspiracyjnymi na terenach wcielonych do Rzeszy i w Generalnym Gubernatorstwie. Był dwukrotnie aresztowany i więziony w obozach karnych w Pułtusku i Ciechanowie. Po zakończeniu okupacji niemieckiej kontynuował działalność konspiracyjną w szeregach Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Zagrożony aresztowaniem dołączył do oddziału partyzanckiego Stanisława Sumińskiego ps. "Vis". Brał udział m.in. w słynnej akcji na więzienie w Pułtusku w listopadzie 1946 r., w wyniku której uwolniono ponad 70 więźniów. W kwietniu 1947 r. ujawnił się, jednak wkrótce wznowił działalność niepodległościową, organizując oddział, który wszedł w skład XV Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Kiedy w lipcu 1949 r. stracił kontakt z tą organizacją, rozpoczął samodzielne dowodzenie oddziałem, operując na terenie powiatów: pułtuskiego, ostrowskiego, ostrołęckiego i makowskiego. Zorganizował też bardzo mocno rozbudowaną strukturę konspiracyjną, obejmującą 11 gmin i liczącą blisko pół tysiąca osób. Jego oddział przeprowadził ok. 100 akcji zbrojnych, m.in. likwidując agentów UB i aktywistów komunistycznych. "Wir" stał się symbolem oporu przeciw reżimowi komunistycznemu na Mazowszu. Jan Kmiołek został aresztowany 27 sierpnia 1951 r. w Katowicach, zadenuncjowany przez agenta UB. 3 kwietnia 1952 r. wojskowy sąd rejonowy w Warszawie na sesji wyjazdowej w Pułtusku skazał go na 29-krotną karę śmierci. Wyrok wykonano 7 sierpnia 1952 r. w więzieniu mokotowskim.