Odzyskany

Po odzyskanym Pontyfikale Płockim przyszedł czas, aby do prawowitego właściciela powrócił obraz Jana Czesława Moniuszki "Wręczenie herbu kapitule płockiej". Udało się go odzyskać dzięki staraniom bp. Piotra Libery.

Od 1908 do 1939 roku obraz znajdował się w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Płocku. Pisał o nim i ilustrację jego zamieścił w swej monografii historycznej Płocka abp Antoni Julian Nowowiejski. Gdy zaczęła się wojna, obraz "wypożyczono" na wyposażenie bliżej nieznanego urzędu, a przed zakończeniem wojny wywieziono do Niemiec.

Obraz Moniuszki przedstawia historię z 1518 roku, kiedy to cesarz Maksymilian I nadał bp. Erazmowi Ciołkowi, biskupowi płockiemu herb dla kapituły katedralnej. Historyczne okoliczności tego zdarzenia wyjaśnia ks. prof. dr hab. Michał M. Grzybowski: "W 1518 r. biskup płocki Erazm Ciołek, jako wysłannik króla polskiego Zygmunta Starego, przebywał na sejmie Rzeszy w Augsburgu. Tam jako wybitny orator zasłynął 10 sierpnia wygłoszoną mową przeciw Turkom i przeciw krzyżakom. Wówczas zyskał sobie życzliwość cesarza rzymsko-niemieckiego Maksymiliana I z dynastii Habsburgów i jego żony Marii Burgundzkiej. 21 września 1518 r. bp Ciołek miał prywatną audiencję u cesarza, podczas której otrzymał od niego hojne dary, za załatwienie u papieża Leona X różnych spraw, o które zabiegał cesarz. Podczas tej audiencji, gdy dowiedział się od biskupa, że w katedrze płockiej przechowywana jest relikwia głowy św. Zygmunta, króla burgundzkiego, nadał jego kapitule herb dawnych królów burgundzkich, przekazując jednocześnie pieczęć św. Zygmunta. Był to wyraz sympatii cesarza do zręcznego dyplomaty, jakim był bp Erazm Ciołek. Kapituła, jak zapisano w aktach, przyjęła ten dar z wdzięcznością. Odtworzony on został na tzw. dystynktorium kanonickim" - pisze ks. prof. Grzybowski.

I właśnie tę scenę przedstawia obraz Moniuszki. Ma ona miejsce w kaplicy dworskiej po odprawionym nabożeństwie. Na tronie siedzi cesarz Maksymilian, a obok niego jego żona. Przy cesarzowej stoją dwie damy dworskie. Nieco w tyle za cesarzem stoi ochmistrz dworu ze szkatułką, z której Maksymilianowi podano herb. Obok ochmistrza znajduje się rycerz w pełnej zbroi, który trzyma hełm cesarski oraz miecz. Przed tronem miejsce zajął biskup płocki Erazm Ciołek. Towarzyszą mu kanonicy: pierwszy z nich trzyma infułę, drugi pastorał bp. Andrzeja Krzyckiego, a trzeci hermę św. Zygmunta. Stoi też chłopiec, trzymający mszał. Nie ma więc wątpliwości, że chodzi tu o obraz związany z Płockiem i jego kapitułą. Na wzniesieniu, za dwoma pierwszymi kanonikami, herold w zbroi z hełmem na głowie, ozdobionym pawimi piórami, czyta dekret o nadaniu herbu. Na obrazie artysta odtworzył także rodzinę cesarza Maksymiliana. Zostali oni odtworzeni według portretów im współczesnych z galerii wiedeńskiej.

Autorem obrazu jest Jan Czesław Moniuszko (1853-1908) - najmłodszy syn słynnego kompozytora Stanisława Moniuszki. Malował on głównie sceny historyczne, a wśród nich znalazł się obraz przedstawiający jedną ze scen z historii Płockiej Kapituły Katedralnej.

- Od 2000 roku informowano nas, że obraz istnieje i proponowano jego zakup. Dzięki staraniom bp. Piotra Libery, po długich negocjacjach, obraz ostatecznie oddano przed dwoma miesiącami. Koszty związane z odzyskaniem obrazu sfinansowała Kapituła Katedralna Płocka. Dzieło zostanie udostępnione w Muzeum Diecezjalnym Płockim - mówi ks. Stefan Cegłowski, proboszcz parafii katedralnej. Odzyskany obraz będzie można oglądać w Muzeum Diecezjalnym.