Uroczystość wpisania nowych obiektów zabytkowych na listę pomników historii odbyła się w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Stosowne rozporządzenie z rąk prezydenta Andrzeja Dudy odebrał biskup płocki Piotr Libera i ks. Stefan Cegłowski, proboszcz katedry.

- Bardzo dziękuję, że lista pomników historii będzie uwzględniała tak ważne i tak bliskie wielu Polakom, tak znane miejsca, które wszyscy podziwiamy. (...) Jest to bogactwo kultury europejskiej, które dzisiaj znajduje się w naszych rękach, które historia i los nam powierzyły. Dziękuję Państwu z całego serca, że o nie dbacie, że oddajecie się tej właśnie dbałości o ich utrzymanie, w związku z tym także o przechowywanie dla przyszłych pokoleń, ale przede wszystkim o możliwość pokazywania nam, współczesnym, dzisiaj tych niebywałych obiektów - mówił prezydent w czasie uroczystości.

Na listę pomników historii zostały wpisane: Gdańsk – Twierdza Wisłoujście, Koszuty – zespół dworsko-parkowy, Krasiczyn – zespół zamkowo-parkowy, Kwidzyn – zespół katedralno-zamkowy, Lidzbark Warmiński – zamek biskupów warmińskich, Płock – Wzgórze Tumskie, Rogalin – zespół pałacowy z ogrodem i parkiem, Strzelno – zespół dawnego klasztoru Norbertanek, Święta Lipka – sanktuarium pielgrzymkowe, Ujazd – ruiny zamku Krzyżtopór.

W rozporządzeniu prezydenta RP czytamy, że pomnik historii w Płocku obejmuje historycznie ukształtowaną przestrzeń Wzgórza Tumskiego z katedrą pw. Wniebowzięcia NMP, zespołem dawnego opactwa benedyktynów wraz z reliktami zamku książęcego, budynkiem Muzeum Diecezjalnego i tzw. Starym Muzeum.

O katedrze i jej otoczeniu mówi ks. Stefan Cegłowski, proboszcz parafii, że należy do "ekstraklasy zabytków" w Polsce. - Nieocenioną wartość ma całe wzgórze, zarówno pod względem historii, tradycji, kultury, walorów turystycznych i estetycznych. Dlatego jako takie zostanie uznane za pomnik historii, wraz z katedrą i opactwem, w którym znajdują się skarbiec katedralny i zbiory Muzeum Diecezjalnego - mówi ks. proboszcz. - Gdy tylko zaczęto przyznawać to wyróżnienie, rozpoczęliśmy starania, aby nasze najważniejsze płockie zabytki, a wśród nich jedna z pięciu najstarszych piastowskich katedr, w której spoczywają władcy Polski, dołączyły do listy najcenniejszych. Z pewnością nowy status katedry pomoże również w uzyskiwaniu dotacji i środków finansowych na trwający remont katedry - dodaje ks. Cegłowski.

We wniosku do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o uznanie wzgórza i jego zabytków za pomnik historii wskazano na wartości historyczne, artystyczne i naukowe, zachowaną pierwotną kompozycję przestrzenną miejsca, które tworzą niepowtarzalny krajobraz kulturowy. "Historia tego miejsca sięga początków państwa polskiego, tu tworzono jego potęgę militarną i gospodarczą. To dawny ważny ośrodek administracyjny kraju, arena wielu wypadków dziejowych o wyjątkowym znaczeniu. Jest niepowtarzalne w skali kraju, w swej różnorodnej architekturze i bogatych dziejach ukazuje 1000 lat polskiej kultury, jest pamiątką narodową. Nie każde miejsce w Polsce może pochwalić się tysiącletnią i to udokumentowaną tradycją, a na dodatek mianem dawnej stolicy Polski" - czytamy we wniosku.

Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury Polski. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez prezydenta RP specjalnym rozporządzeniem na wniosek ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Do tej pory to najwyższe wyróżnienie nadano 91 zabytkom, ale z każdym rokiem, lista najcenniejszych obiektów sukcesywnie powiększa się. Jak dotąd wzgórze Tumskie w Płocku jest jednym Pomnikiem Historii z diecezji płockiej, ale w drodze do tego elitarnego grona zabytków są kolejne z naszego regionu.