Doktor Hanna Duda, ordynator Oddziału Neonatologicznego w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Płocku przy noworodku, umieszczonym w inkubatorze
Agnieszka Małecka /Foto Gość - Ten dzień jest dla rodziców wcześniaków, ale i dla pracowników służby zdrowia, i dla rządzących, po to, żeby zobaczyli tę stosunkowo dużą grupę dzieci, powiększającą się z każdym rokiem. Wśród rodziców jest rzeczywiście jest bardzo mała świadomość, związana z tym problemem. Każdy przeżywa okres rozwoju wewnątrzłonowego dziecka z nadzieją, że wszystko będzie dobrze. Wielu ludziom wydaje się, że wcześniak to po prostu dziecko urodzone trochę wcześniej i trochę mniejsze. Nie mają świadomości, że szczególnie duże wcześniactwo wiąże się z problemami, dotyczącymi wszystkich układów, warunkujących przeżycie - przypomina Hanna Duda, pediatra, neonatolog i ordynator Oddziału Neonatologicznego w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. M. Kacprzaka w Płocku. Tu leczy się wcześniaki, urodzone powyżej 32 tygodnia, a nierzadko powyżej 30 tygodnia, z masą ciała powyżej 1000 gramów. Mniejsze dzieci, które przychodzą na świat w tym oddziale, trafiają do bardziej wyspecjalizowanych ośrodków, tzw. trzeciego stopnia referencyjności.

Na tym oddziale po raz drugi obchodzony jest Światowy Dzień Wcześniaka, który ma być okazją do działań edukacyjnych, dyskusji, spotkań, poświęconych problemom przedwcześnie urodzonych dzieci. - W tym roku udało się nam zorganizować spotkanie z rodzicami wcześniaków, który były u nas leczone - cieszy się ordynator. Na spotkanie, które odbyło się 13 listopada, przyszli rodzice z dziećmi, by podzielić się swoimi doświadczeniami. - Nie ukrywam, że jest moim marzeniem jest, żeby takie spotkania organizować częściej. Jako lekarze oczywiście przeprowadzamy z rodzicami wcześniaków wiele rozmów, staramy się im poświęcić dużo czasu, mając świadomość, że oni z tych rozmów czerpią i wiedzę, i poczucie bezpieczeństwa. Ale z drugiej strony, na pewno to dzielenie się doświadczeniami między rodzicami jest bardzo istotne. Już na oddziale czasem nawiązują się przyjaźnie; te mamy, które są przy swoich dzieciach zbierają się, rozmawiają. One sobie mogą udzielić sobie dużo więcej tego wsparcia - przekonuje H. Duda.

Jakie zagrożenia niesie ze sobą wcześniactwo? - Na tym etapie wszystkie układy i narządy, nie dość, że są niedojrzałe i wymagają wspomagania, to są również narażone na uszkodzenia. Jest większe ryzyko nieprawidłowości i powikłań. Dzieci urodzone przedwcześnie są bardzo narażone na zakażenia, już po wyjściu ze szpitala, na przykład na zakażenia układu oddechowego. Od wielu lat w Polsce wdrażany jest program ochrony przed bardzo rozpowszechnionymi zakażeniami wirusem RS. Ta profilaktyka jest bardzo droga, i jest wyodrębniona grupa tych najmniejszych wcześniaków, które mają bardzo chore i już uszkodzone płuca. Trzeba też pamiętać, że wcześniak, to jest wyzwanie na całe życie. Jest grupa wcześniaków, która stosunkowo szybko dogania swoich rówieśników, ale jest też duża grupa wcześniaków tych urodzonych skrajnie, które niestety przez całe życie mają pozostałości wcześniactwa. Rozwój neonatologii, czyli tej dziedziny medycyny, która się zajmuje noworodkiem urodzonym przedwcześnie, jest ogromny. Wiele jest kamieni milowych, które pozwoliły na poprawę w ratowaniu ich życia, ale to jest początek walki i drogi tych dzieci, jak i rodziców, by mogli szczęśliwie przetrwać ten okres. Ten dzień wcześniaka to jest okazja, by te wszystkie problemy przypomnieć, pokazać. Z drugiej strony, to jest też taki dzień do świętowania, radości z tego, że te dzieci są wśród nas - wyjaśnia dr Hanna Duda.

To jednak nie znaczy, że wcześniactwo jest wyrokiem. - Zdecydowanie te dzieci są tak samo utalentowane, jak wszystkie inne. Może więcej pracy muszą włożyć w to, by te talenty wyeksponować. Warto przypomnieć, że wielu sławnych ludzi było wcześniakami, np.: Napoleon, Mark Twain, Edison. Na naszym spotkaniu z okazji dnia wcześniaka mieliśmy okazję słuchać gry na fortepianie i organach Łukasza Kołakowskiego, który urodził się w naszym oddziale wiele lat temu, w 31 tygodniu ciąży - dodaje neonatolog.

  Dzień Wcześniaka to także okazja, by przypomnieć o zbawiennej roli mleka matki w rozwoju dziecka. - Dla wcześniaka ono jest nie tylko pożywieniem, ale jest również lekiem, który zawiera bardzo dużo żywych komórek i chroni tego przedwcześnie narodzonego człowieka, przed środowiskiem obcym, w który został wyrwany z łona mamy. Mleko kobiece w niezwykły sposób stymuluje ten organizm do tego, by się bronił, stymuluje jego rozwój, chroni przed bardzo poważnymi chorobami, jak martwicze zapalenie jelit. To już jest udowodnione, że karmienie mlekiem kobiecym, najlepiej mamy, albo z Banku Mleka Kobiecego, pozwala na zminimalizowanie częstotliwości występowania tego zagrożenia. Podczas kursu na temat karmienia piersią, jaki odbywa się w tych dniach w naszym szpitalu, przytaczane były badania amerykańskie, w których stwierdzano wiele dobrych skutków karmienia piersią, zarówno bliskich, jak i odległych, począwszy od zdrowia, poprzez relacje ludźmi, większą pewność siebie, odnajdywanie się w różnych sytuacjach - mówi H. Duda.

Wcześniakiem określamy dziecko, które urodziło się między 22 a 37 tygodniem ciąży, podczas gdy prawidłowa ciąża trwa około 40 tygodni. W Polsce rocznie rodzi się przed czasem do 26 tys. dzieci; nierzadko z masą poniżej 1000 gramów. Wiele z nich przebywa w szpitalu jeszcze 2 - 3 miesiące. Wcześniaki są szczególnie narażone na powikłania układu oddechowego, krążenia, pokarmowego, neurologicznego. Większość rodziców wcześniaków nie zdawało sobie sprawy, że ich dziecko urodzi się przedwcześnie. Dla wielu ogromnym problemem jest dostęp do specjalistów, gdy dziecko zostaje już wzięte ze szpitala. 17 listopada od 5 lat obchodzony jest jako Światowy Dzień Wcześniaka.