Mazowieckie nekropolie. Gąbin

ks. Włodzimierz Piętka

publikacja 31.10.2015 09:00

To właśnie cmentarze są odbiciem bogatej historii oraz kulturowej i etnicznej mozaiki, która w przeszłości tworzyła to podpłockie miasto.

Rzeźba nagrobna na moglie Marii Bronisławy Kęckiej, 18-letniej mężatki zmarłej w 1869 roku Rzeźba nagrobna na moglie Marii Bronisławy Kęckiej, 18-letniej mężatki zmarłej w 1869 roku
ks. Włodzimierz Piętka /Foto Gość

W Gąbinie, na przestrzeni ostatnich stuleci powstały aż cztery różne cmentarze wyznaniowe. Do XVIII wieku pochówki odbywały się przy kościele parafialnym. To miejsce w czasie II wojny światowej było świadkiem rozstrzelania przez Niemców dziesięciu Polaków 15 maja 1941 roku. To tragiczne wydarzenie upamiętnia pomnik przy obecnej świątyni.

Obecny cmentarz grzebalny został założony w 1815 roku. W 2008 roku została poświęcona rozbudowana kaplica cmentarna. Na nekropolii znajduje się m.in. grób ofiar hitleryzmu, upamiętniający mieszkańców Gąbina i okolic. W nim zostało pochowanych m.in. 20 mężczyzn rozstrzelanych w Gąbinie między 19 i 21 września 1939 roku. Jest pomnik powstańców styczniowych z 1863 roku i poległych w 1918 roku. Wspólna mogiłę ma 51 żołnierzy Armii "Poznań" i "Pomorze", poległych w walce we wrześniu 1939 roku.

Na cmentarzu ewangelicko-augsburskim większość nagrobków jest niestety opuszczona i zaniedbana. Najstarszy z nich pochodzi z 1855 roku, ale już w 1825 roku ewangelicy zakupili ten grunt pod cmentarz, bo ich parafia w Gąbinie należała w tym czasie do największych w Królestwie Polskim, i liczyła ok. 3 tys. wyznawców. Z kolei cmentarz żydowski jest niemą pamiątką gminy, która powstała w XVIII wieku i należała do największych na Mazowszu. Od 1999 roku trwa rewitalizacja tej nekropolii gąbińskiej.

 

Na podstawie: Tomasz J. Gałązka, Cmentarze Mazowsza. Płock i powiat płocki. Płock 2014.