Dachau zapomnieć nie możemy

ks. Włodzimierz Piętka

publikacja 29.04.2015 00:00

29 kwietnia pielgrzymują do byłego obozy koncentracyjnego, w 70. rocznicę jego wyzwolenia, księża z całej Polski. Na czele 10-osobowej delegacji z diecezji płockiej stoi bp Roman Marcinkowski.

Tablica w płockiej katedrze, upamiętniająca biskupów i księży, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. To długa lista 116 nazwisk. Najwięcej z nich zginęło w Działdowie i w Dachau Tablica w płockiej katedrze, upamiętniająca biskupów i księży, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. To długa lista 116 nazwisk. Najwięcej z nich zginęło w Działdowie i w Dachau
ks. Włodzimierz Piętka /Foto Gość

Był to najstarszy z obozów koncentracyjnych, bo powstał już w 1933 r. Niemcy traktowali go jako wzorcowy. Stał się on centralnym ośrodkiem eksterminacji duchowieństwa w okupowanej Europie, szczególnie polskich księży. W Dachau uwięziono 1777 polskich księży diecezjalnych i zakonnych. Wśród 1030 zamordowanych tam 868 to polscy kapłani. "Tu, w Dachau co trzeci zamęczony był Polakiem. Co drugi z więzionych tu Księży Polskich złożył ofiarę z życia" - brzmi napis po polsku na zewnętrznej ścianie kaplicy Śmiertelnego Lęku Pana Jezusa.

W Dachau zginęło 26 księży z diecezji płockiej, przeżyło 31 kapłanów. Oto ich nazwiska:

ks. Bronisław Artke (1887-1942) - prefekt w Państwowym Gimnazjum Żeńskim im. Hetmanowej Reginy Żółkiewskiej w Płocku

ks. Stanisław Borniński (1908-1940) - wikariusz w Poniatowie

ks. Teodozjusz Brudnicki (1896-1942) - proboszcz w Opinogórze

ks. Wincenty Chabowski (1872-1942) - dziekan i proboszcz parafii farnej w Ciechanowie

ks. Józef Chyczewski (1899-1942) - proboszcz w Suserzu

ks. Władysław Duszczyk (1884-1942) - proboszcz w Dobrzykowie

ks. Józef Florian Dzierżanowski (1900-1943) - proboszcz w Rościszewie

ks. Franciszek Flaczyński (1881-1942) - proboszcz w Skrwilnie

ks. Wawrzyniec Foks (1906-1941) - wikariusz w Płocku

ks. Zygmunt Grabowski (1910-1943) - prefekt szkół w Dobrzyniu n. Drwęcą

ks. Leon Gutowski (1896-1942) - proboszcz w Zarębach

ks. Józef Jakubowski (1891-1941) - proboszcz i dziekan w Raciążu

ks. Telesfor Jaskulski (1905-1942) - proboszcz w Zycku

ks. Józef Benedykt Jaśkiewicz (1878-1943) - proboszcz w Baboszewie

ks. Leon Kulasiński (1911-1941) - kapelan szpitala w Płocku

ks. Czesław Lissowski (1895-1942) - prefekt gimnazjum w Rypinie

ks. Henryk Łebkowski (1902-1942) - proboszcz w Szczawinie

ks. Teodor Mateuszczyk (1885-1942) - emerytowany proboszcz w Radzikach

ks. Ludwik Mocarski (1871-1942) - proboszcz w Sannikach

ks. Stanisław Nowak (1895-1942) - proboszcz w Dulsku

ks. Antoni Rakowski (1895-1941) - proboszcz w Zawidzu

ks. Antoni Szałkiewicz (1880-1942) - proboszcz w Solcu

ks. Józef Szczepkowski (1903-1942) - proboszcz w Sokołowie

ks. Julian Trzaskoma (1897-1943) - proboszcz w Baranowie

ks. Stanisław Zawadzki (1877-1942) - proboszcz w Pacynie

ks. Stefan Zielonka (1908-1945) - wikariusz i prefekt w Pułtusku

Księża więzieni w obozie koncentracyjnym w Dachau, którzy przeżyli wojnę:

ks. Jan Adamiec (1913-1972) - proboszcz w Strzygach

ks. Stanisław Biedrzycki (1913-1983) - proboszcz w Świedziebni

ks. Józef Brzeziński (1908-1981) - proboszcz w Brańszczyku

ks. Jerzy Dąbrowski (1908-1982) - proboszcz w Porębie

ks. Zygmunt Dobkowski (1897-1976) - kapelan Polonii w San Francisco

ks. Stanisław Dulczewski (1894-1978) - emerytowany proboszcz parafii Goworowo

ks. Jan Głażewski (1908-1992) - emerytowany proboszcz parafii Płonne

ks. Józef Góralski (1900-1992) - dyrektor Niższego Seminarium Duchownego w Płocku

ks. Lech Grabowski (1908-1993) - dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Płocku

ks. Stanisław Grabowski (1911-1993) - duszpasterz Polaków w USA

ks. Marian Jaroszek (1910-1980) - proboszcz w Goworowie

ks. Hubert Kamiński (1908-1987) - duszpasterz w USA

ks. Józef Kącki (1913-1989) - proboszcz na Tasmanii

ks. Józef Kossakowski (1905-1968) - proboszcz w Długosiodle

ks. Wacław Krauze (1886-1971) - emeryt

ks. Kazimierz Krzyżanowski (1906-1988) - proboszcz w Nottingham (Anglia)

ks. Marian Kubal (1912-1985) - pułkownik Wojska Polskiego

ks. Ignacy Marciniak (1897-1960) - dyrektor Niższego Seminarium Duchownego w Płocku

ks. Stefan Nowak (1901-1981) - proboszcz w Grudusku

Stanisław Pilitowski (1911-1984) - proboszcz w Gołyminie

ks. Stanisław Pujdo (1864-1948) - proboszcz i dziekan w Nasielsku

ks. Wincenty Pyszyński (1913-1979) - proboszcz w Obrytem

ks. Antoni Rogowski (1901-1974) - kapelan sióstr Benedyktynek w Sierpcu

ks. Józef Rojewski (1884-1948) - proboszcz w Guminie

ks. Szczepan Ryglewicz (1894-1973) - proboszcz w Baboszewie

ks. Franciszek Sokołowski (1904-1986) - wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim

ks. Stanisław Sokołowski (1907-1983) - proboszcz w Lubielu

ks. Wiktor Sulkowski (1911-1951) - wikariusz w Bożewie

ks. Józef Szulecki (1909-1988) - proboszcz w Kamienicy

ks. Aleksander Wielgolaski (1903-1960) - proboszcz w Krysku

ks. Marian Żebrowski (1906-1993) - proboszcz w Zieluniu

W Dachau więzieni byli również klerycy, wśród nich późniejsi księża: Tadeusz Karczewski (1916-1992) i Zenon Kawiecki (1919-2003).