Pontyfikał, czyli tam i z powrotem

wp

publikacja 15.04.2015 20:22

XII-wieczny manuskrypt przekazał minister edukacji i wyznań, kultury i sztuki Bawarii. Uroczystość odbyła się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w obecności ministra Grzegorza Schetyny.

Uroczystość przekazania Pontyfikału Płockiego w obecności ministra spraw zagranicznych, biskupa płockiego i ambasadora Niemiec w Warszawie odbyła się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie Uroczystość przekazania Pontyfikału Płockiego w obecności ministra spraw zagranicznych, biskupa płockiego i ambasadora Niemiec w Warszawie odbyła się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie
Archiwum ks. Stefana Cegłowskiego

- Przekazanie pontyfikału niech będzie symbolem zrozumienia i wzajemnej współpracy. Ten zabytek jest znakiem wspólnych korzeni obu narodów, a są nim kultura i wartości chrześcijańskie - mówił w czasie uroczystości przekazania manuskryptu Ludwig Spaendle, minister edukacji i wyznań, kultury i sztuki Bawarii. - W obliczu 70. rocznicy zakończenia wojny chcemy budować wspólną Europę na wzajemnej przyjaźni i jedności. Przekazanie pontyfikału jest tego wyrazem - mówił minister Spaendle.

- Dwunastowieczny pontyfikał biskupów płockich, po latach wojennej zawieruchy i tułaczki, powraca dziś do swego prawowitego właściciela. Zabytkowa księga zakończy swoją długą wędrówkę w miejscu, gdzie najprawdopodobniej powstała, w opactwie benedyktyńskim na Tumskim Wzgórzu w Płocku. Po dopełnieniu niezbędnych procedur księga będzie eksponowana w skarbcu Płockiego Muzeum Diecezjalnego - powiedział bp Libera.

- Powrót pontyfikału do Płocka uzupełnia lukę w naszych najstarszych księgach rękopiśmiennych z XII wieku. Znajdzie on swoje miejsce obok Biblii Płockiej, Ewangelii według św. Marka oraz Perykop Ewangelicznych, będących ważnymi świadkami 940-letnich dziejów diecezji płockiej. Wszystko to potwierdza, że mamy do czynienia z prawdziwym skarbem nie tylko dla kultury naszego miasta i Kościoła, ale również skarbem kultury narodowej. Pragnę serdecznie podziękować władzom Bawarii za szybką i zarazem pozytywną odpowiedź na moją prośbę dotyczącą zwrotu Pontyfikału Płockiego. Podziękowanie to składam na ręce ministra edukacji i wyznań, kultury i sztuki, pana Ludwika Spaenle oraz dyrektora Bawarskiej Biblioteki Państwowej w Monachium, pana Klausa Ceynowy. Wyrażam moja szczerą wdzięczność Ministerstwu Spraw Zagranicznych za pomoc w odzyskaniu niezwykle cennego rękopisu. Dziękuję panu ministrowi Grzegorzowi Schetynie, panu ambasadorowi Wojciechowi Kowalskiemu i pani konsul Justynie Lewańskiej z Monachium. Drodzy państwo! Bez wieloletniego zaangażowania polskiego MSZ, zwłaszcza konsulatu generalnego w Monachium, nie byłoby tej uroczystości - mówił biskup płocki.

Pontyfikał to średniowieczna księga liturgiczna będąca własnością kapituły katedralnej w Płocku. Jest to wysokiej rangi pomnik kultury, świadek liturgii sprawowanej przed wiekami w polskim Kościele. Jest to jedna z najstarszych ksiąg liturgicznych zachowanych na ziemiach polskich. Przez stulecia, jak wskazują dopiski na marginesach, kodeks ten był w stałym użyciu i aż do początku XVI wieku stanowił swoisty wzorzec dla innych tego typu ksiąg. Pontyfikał Płocki jest typem pontyfikału rzymsko-germańskiego, który pojawił się w drugiej połowie X wieku. Został napisany na pergaminie jednym rodzajem pisma, tzw. minuskułą romańską. Na jego treść składają się przede wszystkim opisy ceremonii, jakie sprawował biskup. Niezwykle interesujące są dla nas zawarte w nim opisy obrzędów: obłóczyn zakonnic, obrzędów Wielkiej Soboty czy najstarszy opis rezurekcji na ziemiach polskich. Wnikliwa analiza tekstu skłania do stwierdzenia, że Pontyfikał został napisany w połowie wieku XII, w czasach, gdy biskupem płockim był Aleksander z Malonne (1129-1156), budowniczy płockiej katedry romańskiej.

Bp. Liberze w przekazaniu Pontyfikału Płockiego towarzyszyli ks. kan. Dariusz Majewski, dyrektor Biblioteki WSD i Archiwum Diecezjalnego w Płocku oraz ks. kan. Stefan Cegłowski, proboszcz parafii katedralnej w Płocku i kanonik gremialny Kapituły Katedralnej Płockiej.