”Jozef Xiaze Poniatowski, Minister Woyny, Generał Dywizyi, Naczelny Dowódzca Woysk Polskich Xięstwa Warszawskiego (…) do Marka Szyperskiego. Uwiadamiam WM Pana, iż przychylając się do uczynionego mi przedstawienia, z zaletą Jego zdatności i gorliwości w Służbie, mianowałem Go Kancelarystą. Stosownie więc do tego mianowania, obeymiesz WMW Pan stopień rzeczony, i pełnić będziesz obowiązki onego, oczekując wydania mu w czasie łatwieyszym zwyczaynego Listu służby”.

Listy podobnej treści otrzymało co najmniej kilkunastu cywilów (płci obojga i wieku różnego) podziwiających brawurowe popisy rekonstruktorów z epoki napoleońskiej zebranych na dwudniowym widowisku w Gołyminie.

Okazją do zorganizowania widowiska był bitwa między armią napoleońską, a wojskami rosyjskimi stoczona w Gołyminie i okolicy 26 grudnia 1806 r. Starło się w niej ponad 40 tys. żołnierzy dowodzonych ze strony francuskiej przez marszałków: Murata, Davouta i Augereau, a ze strony carskiej przez księcia Golicyna oraz generałów Dochturowa i Sackena. Rosjanie mimo, że słabsi liczebnie mieli nad Francuzami przewagę w postaci dogodnego terenu do obrony i kilkudziesięciu dział, podczas gdy armaty francuskie ugrzęzły w błocie. Podobno właśnie wtedy Napoleon Bonaparte, który bitwę obserwował z Ciechanowa i Pałuk, powiedział, że do tej pory znał tylko trzy żywioły: wodę, powietrze i ogień, a pod Gołyminem poznał czwarty: błoto.

To właśnie po tej bitwie wymęczeni, często nie mogący wyciągnąć butów z błota, głodni żołnierze francuscy obok tradycyjnie wznoszonych okrzyków: ”Niech żyje Cesarz! i ”Niech żyje Francja” poczęli wołać: ”Kleba, kleba!”. Bitwa gołymińska została w zasadzie nierozstrzygnięta. Rosjanie wycofali się w kierunku Makowa Mazowieckiego. Stracili ok. tysiąca żołnierzy, podczas gdy Francuzi – ok. sześciuset.

Pewne wyobrażenie (brakowało błota i śniegu) o tamtych zmaganiach mogła dać rekonstrukcja w Gołyminie. Żołnierze rosyjscy (z jedną armatą) zajęli pozycje w centrum miejscowości. Francuzi zaatakowali z dwóch kierunków: z Garnowa i Ciechanowa. Po wymianie ognia Moskale zabarykadowali się na przykościelnym cmentarzu, ale ich opór nie trwał długo. Część dostała się do niewoli, część z księciem Golicynem na czele zrejterowała w stronę Karniewa.

Wkrótce na pobojowisko przyjechał sam Napoleon Bonaparte (w cywilu Wojciech Buller z Ciechocinka). Witał go wójt gminy Andrzej Chrzanowski. Cesarz uwolnił wziętych do niewoli Rosjan (niestety, dwóch za szczególną hardość i próby ucieczki zostało rozstrzelanych); nagrodził wójta, ks. proboszcza Marka Świgońskiego i miejscowego miłośnika epoki napoleońskiej (inicjatora postawienia w Gołyminie pomnika bitwy) Tadeusza Zbrzeznego, który tego dnia opowiadał o przebiegu bitwy.

Cesarz Francuzów przemaszerował ze swymi wiarusami pod pomnik bitwy gołymińskiej, gdzie wójt Chrzanowski złożył kwiaty, a żołnierze oddali salwę honorową.

W kościele parafialnym ks. proboszcz Marek Świgoński odprawił Mszę św. w intencji Ojczyzny. – Dziękuję panu wójtowi i grupom rekonstrukcyjnym za to, że pozwalają nam przeżywać takie chwili dzięki którym możemy wracać do jasnych punktów naszej historii – mówił ks. proboszcz. – Które pozwalają nam wydobyć się z tej coraz bardziej nas ogarniającej i propagowanej przez oficjalne czynniki :pedagogiki wstydu”. Jeden z rekonstruktorów przybliżył życiorys pochodzącego z okolic Gołymina generała Karola Zielińskiego, którego pomnik znajduje się przy kościele.

Organizatorami widowiska byli wójt Gołymina Andrzej Chrzanowski oraz Ostrołęckie Stowarzyszenie Historyczne ”Czwartacy”. W rekonstrukcji wzięli udział członkowie z 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, 4. Pułku Piechoty Królestwa Polskiego oraz 1. Pułku Piechoty Legii Nadwiślańskiej.